خواص موز و موارد منع مصرف آن

خواص موز میوه‌ای سرشار از پتاسیم گرداوری شد

آشنایی اجمالی با موز

موز گیاهی مختص مناطق گرمسیری است که در نواحی جنوب شرقی آسیا، مالزی و استرالیا توسط کشاورزان کشت و مصرف می‌شود. مورخان بر این باورند که این میوه دارای پیشینه‌ای کهن بوده و از مدت‌ها پیش در هندوستان پرورش یافته و در کنار طعم شیرین، بافت نرم و عطر فوق‌العاده‌اش، به دلیل مواد مغذی و خواص درمانی بی‌نظیرش به‌ویژه پتاسیم و فیبر، مورد توجه بسیاری از کارشناسان علم تغذیه قرار گرفته است. این میوه در درختچه‌ای تقریبا مرتفع، با شاخه‌هایی حدود ۲ تا ۸ متر و برگ‌هایی حدود ۴ متر رشد می‌کند. البته شاخه‌های آن پس از رسیدن میوه، خشک شده و از بین خواهند رفت. گل‌های این درختچه نیز به صورت جمعی و سنبله ظاهر شده و میوه که به صورت خوشه‌ای در انتهای ساقه تشکیل می‌شود، در ابتدای رشد به رنگ سبز و پس از مدتی به رنگ زرد، تغییر می‌یابد. آب و هوای گرمسیری با رطوبت مطلوب یکی از بهترین اقلیم‌هایی است که می‌توان موز را به میزان انبوه در آن پرورش داد.

مورخان معتقدند که در ۵۰۰ سال پیش، مردم پرتغال این میوه‌ی خوشمزه و معطر را در سواحل گینه کشف کرده و به جزایر قناری منتقل کردند. پس از آن نیز به مناطقی از آمریکا برده می‌‌شود. متخصصان تغذیه موز را سرشار از مواد معدنی و مغذی مفید و مورد نیاز بدن انسان معرفی کرده و مصرف روزانه یک عدد از آن را برای حفظ سلامتی، بسیار مفید می‌دانند. کشاورزان میوه‌ی موز را هنگامی که به رنگ سبز است چیده و در بسته‌بندی‌های متنوع به سایر نقاط جهان ارسال می‌کنند. این میوه در انواع مختلف و به روش‌های متفاوتی مصرف می‌شود. به عنوان مثال در مناطق استوایی موز را پخته و همراه غذای اصلی مانند برنج و لوبیا میل می‌کنند. در برخی از کشورهای آمریکایی نیز آن را پس از حلقه حلقه کردن، خشک کرده و مصرف می‌کنند. کارشناسان تغذیه معقدند که موز سبز رنگ به دلیل اینکه هنوز به طور کامل نرسیده و سرشار از نشاسته است، برای افرادی که معده‌ای ضعیف دارند یا در هضم غذا دچار مشکل هستند، مناسب نیست و بهتر است این افراد از موز رسیده استفاده کنند.

مواد مغذی در هر ۱۰۰ گرم موز

موز میوه‌ای است سرشار از انرژی که مواد مغذی ارزشمندی را در خود جای داده است. این میوه  دارای ۰/۳ گرم چربی، ۱ میلی‌گرم سدیم، ۳۵۸ میلی‌گرم پتاسیم، ۲۳ گرم کربوهیدرات، ۲/۶ گرم فیبر، ۱۲ گرم قند، ۱/۱ گرم پروتئین، ۱۰ میلی‌گرم ویتامین ث، ۵ میلی‌گرم ویتامین ب۱، ۶ میلی‌گرم ویتامین ب۲، ۷ میلی‌گرم ویتامین ب۳، ۱۹۰ واحد ویتامین آ، ۷ میلی‌گرم آهن، ۲۵ میلی‌گرم فسفر، ۸ میلی‌گرم کلسیم، ۷۰ گرم آب و حدود ۹۰ کالری انرژی و مواد شیمیایی مهمی از جمله سروتونین، نوروپی تفرین، دوپامین و کولامین است.

با مصرف موز، مغز را قوی کنید

در موز مواد ارزشمندی از جمله انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن وجود دارد که همین امر سبب شده است تا متخصصان تغذیه و سلامتی مصرف آن را به مردم توصیه کنند. از ویژگی‌های مهم این میوه می‌توان به پتاسیم سرشار آن اشاره کرد که دانشمندان و محققان تغذیه، حضور آن را برای قلب، مغز و دیگر بخش‌های بدن، بسیار مفید می‌دانند. ایشان معتقدند که کمبود پتاسیم آسیب‌های فراوانی را به مغز وارد کرده و حافظه را دچار مشکل می‌سازد. موز و مصرف آن به دلیل پتاسیم فراوان گزینه‌ای کاملا مناسب جهت جلوگیری از این عارضه معرفی شده است و محققان حوزه‌ی سلامتی بر این باورند که پتاسیم موجود در این میوه می‌تواند فعالیت رادیکال‌های آزاد و مضر بدن را تحت الشعاع خود قرار داده و مانع ایجاد آسیب‌های اکسیداتیو شود.

موز میل کنید و از فشار خون بالا در امان بمانید

متاسفانه امروزه فشار خون بالا در میان مردم به طرز نگران‌کننده‌ای در حال افزایش بوده و این امر یکی از دلایل مرگ و میر بسیاری از انسان‌ها است. از مهم‌ترین دلایل این مسئله، استفاده از نمک فراوان و کمبود پتاسیم است که آثار مخربی را بر فشار خون اعمال می‌کند. خوشبختانه موز یکی از منابع ارزشمند پتاسیم است که با مصرف آن می‌توان تا حد قابل قبولی فشار خون را کنترل کرده و از افزایش آن جلوگیری کرد.

با میل کردن موز از بروز افسردگی پیشگیری کنید

محققان در موز ماده‌ای به نام تریپتوفان را کشف کرده‌اند که طبق پژوهش‌های ایشان، یکی از بهترین مواد در ایجاد آرامش و سلامت روح و روان است. پزشکان دریافتند که تریپتوفان موجود در موز، با ترکیب ویتامین ب به سروتونین تبدیل می‌شود. این ماده نوعی هورمون است که پزشکان از آن به عنوان هورمون شادی یاد می‌کنند. ایشان معتقدند که کمبود این ماده در مغز باعث بروز افسردگی شده و با مصرف آن می‌توان از بروز این عارضه پیشگیری کرد. جالب است بدانید که طی تحقیقات دیگری که توسط کارشناسان و متخصصان تغذیه و سلامتی صورت گرفته است، عصاره‌ای در پوست موز وجود دارد که به ترمیم و بازسازی سلول‌های شبکیه پرداخته و به این روش مانع از ایجاد صدمات به‌وجود آمده‌ توسط نور می‌شود.

موز مفید در جلوگیری از یبوست

موز یکی از میوه‌هایی است که می‌توان به میزان قابل‌توجهی از فیبر را با مصرف آن دریافت کرد. این ماده‌ی ارزشمند اثری شگرف در تنظیم فعالیت‌های دستگاه گوارش داشته و مانع از بروز یبوست و مشکلات گوارشی می‌شود. از طرفی میل کردن موز باعث می‌شود که عملکرد روده‌ها به‌خوبی صورت گرفته و کمک بزرگی به هضم غذا می‌شود. بنابراین بسیاری از پزشکان و متخصصان دستگاه گوارش، مصرف روزانه یک عدد موز را به افرادی که از بیماری یبوست رنج می‌برند، توصیه می‌کنند.

مصرف موز در بارداری و شیردهی

متخصصان زنان و زایمان، استفاده از موز را در دوران بارداری بسیار سودمند دانسته و مصرف آن را برای جلوگیری از سقط و از بین رفتن جنین مفید می‌دانند. همچنین خوردن موز در این دوران، مانع از ایجاد سوزش‌های معده شده و تهوع را کاهش می‌دهد. بانوان باردار در این دوران به دلایل مختلف دچار خستگی‌های ناشی از بارداری شده و این امر به دلیل کمبود پتاسیم صورت می‌گیرد. با مصرف موز که سرشار از پتاسیم است می‌توان به جنگ خستگی رفت و انرژی بسیاری را دریافت کرد.

با مصرف موز، به کاهش وزن خود کمک کنید

موز برخوردار از قندی است طبیعی که به‌سرعت جذب بدن شده و از شاخص گلیسمی بالایی نیز برخوردار است. البته باید در نظر داشت که موزهای کاملا رسیده و زرد رنگ دارای شاخص گلیسمی بالاتری نسبت به سایر موزها هستند. با مصرف موز، می‌توان تا حد قابل قبولی از افزایش وزن جلوگیری کرد و در مدت زمانی که این میوه را استفاده می‌کنید، کم‌تر احساس گرسنگی کرده و تمایل به خوردن شیرینی‌ها و مواد قندی کاهش می‌‌یابد.

ویژگی‌های موز در پیشگیری از بیماری‌های قلبی

همانگونه که بارها اشاره شد، موز منبع فوق‌العاده‌ای از پتاسیم و پکتین است که علاوه بر جلوگیری از افزایش فشار خون، از فعالیت‌های مخرب رادیکال‌های آزاد و مضر بدن جلوگیری کرده و تاثیر بسزایی در سلامت بدن انسان می‌گذارد. جلوگیری از فعالیت‌های رادیکال‌های آزاد، از تشکیل لخته‌ی خون پیشگیری کرده و این امر در حفظ سلامت قلب بسیار مهم و ارزشمند است. جالب است بدانید که دانشمندان دریافتند با میل کردن موزهای نارس، می‌توان تا حد قابل توجهی از افزایش کلسترول بد خون (LDL) ممانعت کرده و باعث افزایش کلسترول خوب خون (HDL) شد. همچنین موز به دلیل داشتن پتاسیم، عملکرد گردش خون در بدن را تنظیم و کنترل کرده و از بروز حملات قلبی جلوگیری می‌کند.

مصرف موز در حفظ سلامت کودکان

پزشکان و متخصصان تغذیه و سلامتی، مصرف موز را علاوه بر بزرگسالان، برای حفظ سلامتی کودکان نیز بسیار مفید و ضروری بیان کردند. ایشان معتقدند که این میوه به دلیل انرژی بالا، حضور پتاسیم، فیبرهای محلول و انواع ویتامین، می‌تواند یک خوراکی طبیعی و سالم برای ارتقا سلامتی بدن کودکان محسوب شود. از جمله بیماری‌هایی که بروز آن با میل کردن موز کاهش می‌یابد، سرطان خون و سرطان روده است. در کنار مواد مغذی و ارزشمندی که در این میوه یافت می‌شود، خاصیت هضم سریع آن برای کودکان بسیار ارزشمند بوده و مانع از بروز یبوست می‌شود. به همین دلیل در کنار طعم شیرین و عطر فوق‌العاده‌ی این میوه که از دلایل محبوبیت موز در بین کودکان است، متخصصان تغذیه و سلامتی میل کردن آن را به عنوان نوعی غذای کامل برای کودکان معرفی کرده و معتقدند که با مصرف آن می‌توان کلسیم، پتاسیم، فیبر و انرژی مورد نیاز بدن کودکان را تامین کرد.

مصرف موز مفید برای سالمندان

متاسفانه با گذر عمر و بالا رفتن سن، مشکلات جدی برای انسان‌ها به‌وجود می‌آید که نوع زندگی را در این دوران تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. به عنوان مثال، بروز عوارضی از جمله افسردگی، آلزایمر، بیماری‌های گوارشی و … به دلیل کمبود مواد مغذی مانند پتاسیم است که معمولا در دوران سالمندی گریبان‌گیر افراد می‌شود. خوشبختانه این ماده‌ی ارزشمند به میزان فراوانی در موز وجود دارد که می‌تواند از بروز این مشکلات تا حد قابل توجهی بکاهد. بنابراین بسیاری از متخصصان تغذیه مصرف این میوه را به سالمندان توصیه کرده که مصرف روزانه یک عدد از آن، می‌تواند حدود ۱۱ درصد از پتاسیم بدن ایشان را، تامین سازد.

خواص درمانی و دارویی موز

۱. موز میوه‌ای است ضد سرطان و این خاصیت به دلیل حضور پتاسیم فراوان آن است.

۲. موز دارای خاصیت ملینی است که برای بیماران مبتلا به یبوست و ناراحتی‌های گوارشی بسیار مناسب است.

۳. موز میوه‌ای است خون‌‌ساز که میل کردن آن برای افرادی که دچار کم‌خونی هستند، مفید است.

۴. از نظر طب سنتی، موز از طبیعتی گرم برخوردار است و پزشکان طب سنتی میل کردن آن را به افراد سرد‌مزاج توصیه می‌کنند.

۵. موز میوه‌ای است بسیار تاثیر گذار در تقویت معده و افزایش قوای جنسی که استفاده از آن به دفعات توسط پزشکان توصیه شده است.

۶. از نظر پزشکان و متخصصان تغذیه و سلامتی موز در درمان زخم معده و روده بسیار مفید است.

۷. متخصصان طب سنتی معتقدند که مصرف شیره‌ی گل‌های موز، در برطرف کردن بیماری اسهال خونی، سودمند است.

۸. افرادی که مبتلا به دیابت هستند، باید در مصرف موز، دقت کرده و از استفاده‌ی بیش از حد آن، پرهیز کنند.

۹. پزشکان طب سنتی و مدرن بر این باورند که ریشه‌ی موز کرم معده را دفع می‌کند.

۱۰. موز میوه‌ای است نفاخ و استفاده‌ی بیش از حد آن، توصیه نمی‌شود.

۱۱. ورزشکاران می‌توانند موز را یکی از خوراکی‌های ارزشمند جهت تامین پتاسیم مورد نیاز خود در نظر بگیرند.

۱۲. موز دارای آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی و مفید است که مصرف آن باعث عملکرد بهتر و آرام‌تر دستگاه گوارش به‌ویژه معده می‌شود.

۱۳. موز سرشار از آهن بوده و می‌تواند به میزان مناسبی هموگلوبین را تولید کند؛ به همین دلیل مصرف آن برای افراد کم‌خون توصیه می‌شود.

۱۴. متخصصان تغذیه و سلامتی معتقدند که نوع خشک‌شده‌ی موز، انرژی لازم برای کودکان را تامین کرده و غذایی مناسب برای این گروه سنی به شمار می‌رود.

۱۵. افرادی که در حال ترک سیگار هستند، می‌توانند از موز استفاده کنند، زیرا حاوی مقدار مناسبی از ویتامین ب۶ و ب۱۲ است که می‌تواند به ترک این مسئله کمک کند.

منع مصرف موز

۱. افرادی که دارای معده‌ای ضعیف هستند بهتر است در مصرف موز، بیشتر دقت کنند.

۲. مبتلایان به بیماری میگرن و سردردهای شدید، موز را مصرف نکنند؛ چرا که این بیماری را تشدید می‌کند.

۳. موز را هنگام صبح و به صورت ناشتا مصرف نکنید.

۴. موز یکی از میوه‌هایی است که ممکن است ایجاد حساسیت کند، بنابراین افرادی که احساس می‌کنند با میل کردن آن دچار این عارضه می‌شوند، در مصرف آن دقت کنند.

۵. مصرف موز خام، باعث ایجاد کولیت شده و روده را دچار مشکل می‌کند.

۶. ممکن است پس از مصرف موز، زبانتان دچار ورم و برآمدگی شود، بنابراین بهتر است بلافاصله بعد از میل کردن آن، از آب لیمو استفاده کنید.

۷. افرادی که مبتلا به سرفه‌های خشک هستند، بهتر است در مصرف موز دقت کرده و آن را آهسته میل کنند.

۸. سعی کنید از موز نارس و کال استفاده نکنید؛ چرا که باعث سو‌ءهاضمه می‌شود.

۹. موز حاوی قند بسیاری است و مصرف زیاد آن به افراد مبتلا به دیابت توصیه نمی‌شود.

خواص و مضرات پرتقال

خواص و مضرات پرتقال گرداوری شد

پرتقال میوه‌ای از خانواده مرکبات می‌باشد. درخت آن همیشه سبز است و ارتفاع آن تا ۱۰ متر هم می‌رسد. معروف ترین گونه اصلاح شده پرتقال در دنیا تامسون ناول می‌باشد. بیروت، پایتخت لبنان نیز یکی از معروفترین مکان‌های پرورش آن درجهان می‌باشد که پرتغال بیروتی آن نیز معروف است.

پرتقال یکی از غنی‌ترین منابع ویتامین C می‌باشد. البته باید دقت کرد که ویتامین C در اثر سرما و گرمای زیاد از بین می‌رود. اسانسی که از گلهای پرتقال گرفته می‌شود بنام روغن نرولی Neroli Oil معروف است که دارای بوئی بسیار مطبوع بوده و خیلی گران است و در عطر سازی از آن استفاده می‌شود.

پرتقال در ابتدا در آسیای جنوب‌شرقی، هند شمالی و جنوب چین کاشته شده و حدود ۲۵۰۰ قبل از میلاد مسیح برای اولین بار برداشت شده است. در قرن یکم بعد از میلاد، رومی‌ها درختان جوان پرتقال را از هند به روم آوردند. در قرن یکم بعد از میلاد بود که پرتقال در افریقا شروع به رشد نمود. کریستف کلمب بذر پرتقال را در ۱۴۹۳ به جزایر قناری اسپانیا برده و در آنجا کاشت. تا ۱۵۱۸، پاناما و مکزیک هم با پرتقال آشنا شده بودند و کمی بعد برزیل شروع به کاشت پرتقال نمود. اولین درختان پرتقال امریکا در ۱۵۱۳ در فلوریدا کاشته شد.

اختلالات تنفسی

پرتقال دستگاه تنفس را تقویت می نماید .

دم کرده برگ پرتقال ، تنگی نفس ، اختلالات ریوی و سرفه های مزمن را درمان می کند.

آب پرتقال توام با آب جوش و کمی شکر ، زکام و گریپ را درمان می کند.

درمان زخم

ضماد پرتقال پخته ، موجب التیام زخمها و جراحات سطحی می گردد.

ضد عفونی

اسانس موجود در پرتقال ، یک ضد عفونی کننده ی عمومی است و در تهیه ی دارو های شیمیایی ضد عفونی کننده مورد استفاده قرار می گیرد.

از اسانس پرتقال در لوازم بهداشتی نیز استفاده می شود.

اختلالات عصبی

دم کرده برگ پرتقال توام با عسل ، بر طرف کننده حالات عصبی ، بی خوابی ، سردرد ، میگرن ، درد های عصبی و سایر اختلالات عصبی می باشد.

تقویت عمومی

پرتقال به علت دارا بودن مواد حیاتی لازم برای رشد و نمو و نیز مواد جلوگیری کننده از بروز اختلالات جسمی و روحی ، تقویت کننده مناسبی برای جسم و روح می باشد. به خصوص از بروز بیماری های اسکوربوت و راشیتیسم جلو گیری می نماید.

نکاتی درباره پرتقال

یک) آب پرتقال مقوی معده می‎باشد، برای ناراحتی های صفرایی مفید و جبران کننده کمبود ویتامین C در بدن است.

دو) ادرار آور و ضد قی و ضد سم  است و خون را تصفیه می‌کند و تشنگی را فرو می‌نشاند.

سه) پرتقال در پرورش اندام و رشد ماهیچه‌ها بسیار مفید است.

چهار) پرتقال با گوشت و ماهی سازگار نیست.

پنج) کسانی که سرما خورده‌اند باید روزی سه عدد پرتقال بخورند.

شش) پرتقال کاهش دهنده کلسترول است.

هفت) آب پرتقال به اضافه عسل برای کسانی که درد مفاصل دارند نوشیدنی خوبی است.

هشت) دندانها را تقویت می‌کند.

نه) کسانی که می‌خواهند ناخنهای سالم، موهای زیبا، دندانهای براق و استخوانهای محکم داشته باشند خوردن پرتقال را فراموش نکنند.